Autoklaw - czym jest i jak działa?

Autoklaw jest urządzeniem, które spotykamy nie tylko w szpitalach i gabinetach zabiegowych, ale również w salonach kosmetycznych, studiach tatuażu i piercingu. Jego obecność jest kluczowa wszędzie tam, gdzie narzędzia mają bezpośredni kontakt ze skórą i istnieje ryzyko przerwania jej ciągłości. Proces dezynfekcji przez spryskiwanie czy moczenie w środkach dezynfekujących jest niewystarczający. Aby zapewnić pełne bezpieczeństwo sobie oraz pacjentom czy klientom, niezbędna jest prawidłowa sterylizacja, czyli autoklawowanie.

Czym jest autoklaw?

Autoklaw, zwany też sterylizatorem parowym, to specjalistyczny zbiornik. Po hermetycznym zamknięciu umożliwia on przeprowadzenie sterylizacji parowo-ciśnieniowej. Ważnym elementem konstrukcyjnym jest odpowiednia grubość ścian naczynia, umożliwiająca uzyskanie wysokiego ciśnienia wewnątrz, co pozwala zwiększyć temperaturę kąpieli wodnej do nawet 134°C.

Klasy autoklawów

Autoklawy kosmetyczne dzielą się na klasy zgodnie z europejską normą EN 13060, a mianowicie na klasy N, S i B. Klasa N, będąca najniższą, wykorzystuje próżnię termodynamiczną do usunięcia powietrza z urządzenia bez użycia pompy ciśnieniowej, pozwalając na sterylizację jedynie prostych, nieopakowanych narzędzi. Autoklawy klasy B używają frakcyjnej próżni wstępnej, polegającej na cyklicznych impulsach próżni i wstrzyknięciach pary wodnej, co skutecznie usuwa powietrze z komory urządzenia. Metoda ta pozwala na sterylizację każdego rodzaju narzędzia i jest uznawana za najbardziej efektywną. Klasa S to kategoria pośrednia, wykorzystująca jednostopniową próżnię wstępną.

Rozmiar autoklawu

Rozmiar autoklawu ma duże znaczenie, szczególnie gdy rozważamy różne zastosowania i potrzeby różnych placówek. Na rynku dostępne są autoklawy o różnych pojemnościach, mierzone w litrach. Najmniejsze modele, mające około 2,5 litra pojemności, doskonale sprawdzają się w gabinetach kosmetycznych. Wśród bardziej popularnych modeli znajdują się autoklawy o pojemnościach 8, 12, 18, czy 22 litrów. Ważnym aspektem przy wyborze autoklawu jest uwzględnienie wymiarów wewnętrznych komory i koszyków do sterylizacji, aby upewnić się, że posiadane narzędzia się w nich zmieszczą. Jednak im większa pojemność urządzenia, tym więcej przestrzeni trzeba na niego przeznaczyć. Ciekawostką jest, że największy na świecie autoklaw znajduje się w niemieckiej agencji kosmicznej DLR. Urządzenie to ma 27 metrów długości, średnicę 6,5 metra i waży około 165 ton. Jest używane między innymi do produkcji skrzydeł samolotów.

Działanie autoklawu

Sterylizacja w autoklawie to proces całkowicie naturalny, niezawierający środków chemicznych. Każdy autoklaw składa się z głównej komory, pokrywy, termometru, manometru i zaworu bezpieczeństwa, który zapobiega nadmiernemu ciśnieniu wewnątrz urządzenia. Narzędzia umieszcza się na specjalnych tackach, czyli koszykach, które następnie wstawia się do komory głównej i zamyka pokrywę.

Procedura sterylizacji przebiega w czterech etapach: opróżnianie, wyrównanie, sterylizacja i schładzanie. W pierwszym etapie powietrze w komorze jest zastępowane parą wodną, następnie dochodzi do kompensacji temperatury. Po sterylizacji narzędzia są schładzane. Po zakończonym procesie, sterylne pakiety z narzędziami są gotowe do ponownego użycia. Jeśli opakowanie narzędzi zostanie uszkodzone, konieczne jest powtórzenie procesu sterylizacji.