Nikotyna. Wpływ na funkcjonowanie ludzkiego mózgu oraz układu nerwowego — co warto wiedzieć na ten temat?

W jaki sposób nikotyna może wpłynąć na funkcjonowanie organizmu?

Nikotyna uzależnia szybciej niż narkotyki. Już po 10 sekundach od zapalenia nikotyna dociera do mózgu człowieka. Ma działanie psychoaktywujące, wpływając na nastrój i odczucia oraz działanie euforyzujące podobne do opiatów i alkoholu. Brak nikotyny jest bardzo negatywnie odczuwany przez palacza (uzależnienie psychologiczne). Dodatkowo, podobnie jak w przypadku działania innych leków wywołujących uzależnienie, czynność układu nerwowego zostaje zmieniona, przystosowana do działania nikotyny i zaburza się, gdy jej zabraknie (uzależnienie farmakologiczne).

Nikotyna a mózg. Problemem jest silne działanie uzależniające

Palenie papierosów jest najpowszechniejszym czynnikiem ryzyka wystąpienia udaru mózgu, szczególnie u osób młodszych. Jest również niezależnym czynnikiem zwiększającym dwukrotnie, a według niektórych badań niemal trzykrotnie, ryzyko względne wystąpienia udaru mózgu.

Udowodniono, że bezpośredni i krótkotrwały wpływ palenia tytoniu polega na zwiększeniu stężenia fibrynogenu, nasileniu agregacji płytek krwi, wzroście hematokrytu, skurczu naczyń tętniczych i zmniejszeniu przepływu mózgowego. Przewlekłe palenie tytoniu sprzyja rozwojowi miażdżycy i tworzeniu zakrzepów, co wtórnie prowadzi do lokalnej niedrożności naczyń i powstawania materiałów zatorowych.

Długotrwałe palenie papierosów może powodować zmniejszenie grubości kory mózgowej, czyli zewnętrznej warstwy mózgu. Kora mózgowa każdego człowieka wraz z wiekiem ulega rozrzedzeniu. Jednak palenie papierosów nasila i przyspiesza ten proces. Im kora mózgowa jest cieńsza, tym gorzej działają nasze procesy poznawcze takie jak pamięć, uwaga, percepcja czy funkcje językowe.

JAK RZUCIĆ PALENIE?

Kluczowym w rzuceniu palenia jest chęć osoby uzależnionej do zmiany swojego życia i przyzwyczajeń. Nie istnieje niestety jedna, skuteczna metoda, która zapewni nam wolność od uzależnienia. Praktyka pokazuje jednak, że są pewne działania, które mogą wesprzeć nas w trudnym procesie rzucania palenia:

• wsparcie osób z najbliższego otoczenia
• konsultacje z psychologiem/psychoterapeutą
• środki z cytyzyną, wspierające rzucanie palenia i łagodzące zespół odstawienia
• różnego rodzaju antynikotynowe plastry i gumy do żucia

Podsumowując, wpływ nikotyny na mózg to zjawisko wieloaspektowe, które prowadzi do wielu reakcji neurochemicznych oraz uzależnienia. Nie ma żadnych wątpliwości, że palenie papierosów szkodzi naszemu zdrowiu i życiu. Zrozumienie mechanizmu działania nikotyny i innych substancji zawartych w dymie papierosowym, może być pomocne dla osób uzależnionych od nikotyny w procesie zaprzestania palenia i poprawy jakości ich życia. Walka z uzależnieniem od nikotyny jest procesem, który niesie ze sobą mnóstwo dobrych korzyści dla zdrowia i życia, nie tylko osób palących, ale również tych przebywających w otoczeniu palacza.

Źródła:

• https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C403840%2Cpalenie-rozrzedza-mozg.html
• Kustra J., Kalisz M., Szczepańska-Szarej A. Palenie tytoniu jako czynnik ryzyka udaru mózgu. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu 2014. 20 (49); 1.
• Jerzy Samochowiec, D. R., Auua Hajduk, A. S., & Arentowicz, G. (2001). Diagnostyka, mechanizm uzależnienia i metody leczenia uzależnienia od nikotyny. Alkoholizm i Narkomania, 14(3), 323-340.
• Antkowiak, A., Zych, M., & Kosior-Lara, A. (2020). Uzależnienie od nikotyny.